piątek, 6 marca 2015

Kultura Starożytnej Grecji

Zanim kultura i literatura grecka osiągnęły swoje apogeum, rozwijała się na tych terenach bogata kultura tworzona przez ludność przedgrecką. Dzięki badaniom archeologicznym na obszarach leżących nad Morzem Egejskim odkryto ślady działalności ludzkiej pochodzące z przełomu III i II tysiąclecia p.n.e. Wykopaliska pozwoliły ustalić, iż istniały na tym obszarze trzy zespoły kulturowe: kultura kreteńska, mykeńska i helladzka w Grecji.



Przedstawiciele świata egejskiego znali już pismo i to zarówno hieroglificzne, jak i linearne. W VIII w. p.n.e. pojawiają się poematy Homera, które uznaje się za właściwy początek antycznej literatury greckiej. Dzieła te, zamykając okres kultury mykeńskiej, stanowią punkt graniczny między epoką przedliteracką a literacką oraz są świadectwem społeczno-ekonomicznych przeobrażeń, jakie dokonały się w społeczeństwie greckim. Ustrój zbudowany na wspólnocie rodowej zostaje wtedy zastąpiony demokratycznym ustrojem tzw. miasta-państwa (polis). Eposy stworzone przez Homera nie tylko ukształtowały wyobrażenia moralne i religijne Greków, ale stały się jednym z ważniejszych czynników kształtujących kulturę europejską.

Epokę między VIII a VI w. p.n.e. nazywa się okresem archaicznym. Prowadzona na szeroką skalę kolonizacja grecka przyczyniła się do znaczącego rozwoju handlu i gospodarki. Na epokę archaiczną przypada bujny rozwój liryki tworzonej m.in. przez Anakreonta, Safonę, Tyrtajosa. V i IV w. p.n.e. to okres klasyczny, wzrasta wówczas coraz bardziej rola Aten, dlatego czasy te określa się także mianem kultury attyckiej. Na lata działalności Peryklesa przypada najwspanialszy rozkwit kultury klasycznej; powstaje i rozwija się teatr oraz dramat, reprezentowany przez Ajschylosa, Sofoklesa, Eurypidesa; twórczość plastyczna osiąga swój punkt szczytowy, rozwija się filozofia (Sokrates, Platon, Arystoteles). W IV wieku daje się zauważyć laicyzacja kultury, mitologia traci swój kontakt z życiem, zanika religijna funkcja teatru, obniża się poziom poezji, rozkwit przeżywa jedynie proza. W następnym wieku, zwanym epoką hellenistyczną, Grecja traci niepodległość polityczną, Ateny przestają być głównym ośrodkiem kulturowym, w III w. p.n.e. Grecy po raz pierwszy stykają się z cywilizacją rzymską. Religia grecka traci swoją odrębność, zaznacza się w niej wpływ wierzeń Wschodu. Wielu Greków przyjmuje judaizm. W literaturze dużą popularność zyskuje epigramat.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz